Vergelijking van Oost-West versus Zuid module-indeling

Voor commerciële PV-systemen op platte daken moet de keuze tussen een Oost-West (symmetrische) en Zuid (universele) module-indeling gebaseerd zijn op het langetermijnrendement (ROI) en de genivelleerde energiekosten (LCOE), en niet alleen op de initiële prijs per Wp.

Voor installateurs en dealers hangt de optimale systeemindeling vaak af van beperkingen op het dak, zoals beschikbare oppervlakte, bouwhoogte en schaduw.
Hieronder volgt een volledige vergelijking van beide indelingen voor platte daken met een lage hellingshoek (10°–12° of 10°–15°).

1. Algemene financiële prestaties en winstgevendheid

Factor	Oost-West (Symmetrisch)	Zuid (Universeel)	Belangrijk inzicht
Winst & ROI	Vaak aanzienlijk winstgevender. Voorbeeld: 19,30% ROI vs. 17,20% voor Zuid.	Lagere winst ondanks hogere opbrengst per Wp.	Oost-West energie is goedkoper (€0,059/kWh vs €0,076/kWh).
Kosten per Wp	2,5%–5% goedkoper per Wp. Het kostenvoordeel neemt toe met systeemgrootte.	Meestal duurder per Wp.	Efficiënte montage en geoptimaliseerd omvormerontwerp verlagen de kosten.
Vaste kosten	Hoge dakdichtheid spreidt vaste kosten over meer capaciteit.	Minder efficiënt bij hoge vaste kosten.	Oost-West helpt vaste kosten effectiever te absorberen.

2. Energieproductie en dakbenutting

Opbrengst per Watt-piek (Wp)

Winnaar: Zuid-layout

Zuidgerichte modules produceren ongeveer 7,3% meer energie per Wp vergeleken met laaghellende Oost-West systemen.
Bij grotere hellingen (bijvoorbeeld 30°) kan Zuid Oost-West met ongeveer 13% overtreffen.
Op commerciële daken (meestal lage helling) compenseert Oost-West dit door hogere dichtheid.

Opbrengst per m² dakoppervlak

Winnaar: Oost-West layout

Oost-West benut het dakoppervlak efficiënter.
Er kan tot 30% meer Wp op hetzelfde dak worden geïnstalleerd.
Levert typisch 20%–25% meer totale opbrengst per m².
Voorbeeld: 127 kWh/m² (O-W) vs. 100 kWh/m² (Zuid).

Bij beperkte dakoppervlakte → kies Oost-West.

3. Opbrengstverdeling over de dag

Zuid-layout

Duidelijke productiepiek rond het middaguur.

Oost-West layout

Gelijkmatigere, langere productiecurve.
Betere aansluiting op typisch commercieel verbruiksprofiel.
Lagere piekvermogens verminderen de belasting van de omvormer en maken een hogere DC:AC-overdimensionering mogelijk.

4. Ontwerp- en installatieoverwegingen

Factor	Oost-West	Zuid	Implicatie voor ontwerp
Schaduw	Gevoeliger voor schaduw in ochtend/avond.	Betere prestaties bij ochtend-/avondschaduw.	Extra aandacht nodig voor obstakels aan Oost- en Westzijde.
Montagekosten	Tot 15% lagere montagelasten. Ongeveer 20% goedkoper per Wp.	Vereist meer windplaten en extra materiaal.	Oost-West gebruikt een back-to-back opstelling met minimale rijafstand.
Ballast & Gewicht	Minder ballast nodig; gesloten systeem met lagere windbelasting.	Meer ballast en winddeflectoren vereist.	Tot 30% lichter op daken boven 10 meter hoogte.

Conclusie voor installateurs

Hoewel Zuid-gerichte opstellingen per paneel meer opbrengst leveren, biedt een Oost-West configuratie:

Hogere totale systeemopbrengst per m²
Lagere installatiekosten
Lagere energiekosten (LCOE)
Hogere winstgevendheid op de lange termijn
Betere benutting van beperkt dakoppervlak

Beste vergelijking:

Zuid-opstelling = sprinter → hoogste piekprestatie
Oost-West-opstelling = marathonloper → meer totale productie en betere algehele winstgevendheid

Voor de meeste commerciële platte-dakprojecten is Oost-West de meest optimale keuze, vooral wanneer maximale ROI, minimale LCOE en beperkt beschikbare dakruimte bepalend zijn.